Türk Aile Hek Derg. 2020; 24(2): 68-79 | DOI: 10.15511/tahd.20.00268

Erişkinlerin Aile Sağlık Merkezlerine periyodik sağlık muayenesine dair başvuru sıklıklarının ve hizmet alma durumlarının değerlendirilmesi

Duygu Ayhan Başer¹, Murat Çevik², Mehmet Ali Çelik³, Mustafa Cankurtaran^4
1Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara
²Güdül Aile Sağlığı Merkezi, Ankara
³) Merkez 3 Nolu Aile Sağlığı Merkezi, Gaziantep
⁴Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Geriyatri Bilim Dalı, Ankara

Amaç: Bu çalışma ile aile sağlığı merkezine başvuran 18 yaş üstü bireylerin sağlık hizmeti başvurularının içinde periyodik sağlık muayenesi için başvuru sıklıklarının ve başvurdukları sağlık merkezlerinde periyodik sağlık muayenesi hizmetlerine dair hizmet alma durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Metot: Tanımlayıcı nitelikteki araştırmada 01/07/2019 ile 01/09/ 2019 tarihleri arasında iki farklı aile sağlığı merkezine 18 yaş üstü herhangi bir nedenle başvuran hastalar araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Araştırmada herhangi bir örneklem yöntemi kullanılmamıştır. Belirtilen tarih aralığında dahil etme kriterlerine uygun tüm hastalar çalışmaya davet edilmiştir; 205 kişi (%22,7) çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde sürekli olan değişkenler için ortalama, standart sapma, niteliksel veriler için frekans tablosu; niteliksel veriler arasında ilişki araştırılırken ki-kare testi, sürekli değişkenler arasında farklılıklar t testi, ANOVA testi veya bunların parametrik olmayan karşılıkları kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %97,5’inin herhangi bir şikayet nedeni ile herhangi bir sağlık merkezine başvuruları vardı. Hastaların %24,4’ü periyodik sağlık muayenesi amaçlı herhangi bir hekime başvurduğunu bildirdi. Hastaların herhangi bir nedenle başvurduğu hekim tarafından %39,2’sine yaşına uygun yapılması gereken sağlık taramalarından bahsedilmiştir. Yaş ve eğitim durumu ile periyodik sağlık muayenesi amaçlı sağlık kurumuna başvurma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmanın sonucu olarak çalışmaya dahil edilenler arasında periyodik sağlık muayenesi için başvuru ve herhangi bir nedenle başvuranlara periyodik sağlık muayenesi öneri oranları düşüktür. Hekimler için hasta ile olan tüm görüşmelerin bir fırsat olarak değerlendirilmesi gerekmektedir ve bu görüşmelerde periyodik sağlık muayeneleri hakkında danışmanlık verilip hasta ile ortak karar verme sürecine gidilmesi en doğru yaklaşım olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Aile sağlığı merkezi, periyodik sağlık muayenesi, sağlık hizmeti.

---

Evaluation of the administration frequency of the adults to the Family Health Centers and conditions about taking service for the periodic health examination

Duygu Ayhan Başer¹, Murat Çevik², Mehmet Ali Çelik³, Mustafa Cankurtaran^4
1Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara
²Güdül Aile Sağlığı Merkezi, Ankara
³) Merkez 3 Nolu Aile Sağlığı Merkezi, Gaziantep
⁴Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Geriyatri Bilim Dalı, Ankara

Objective: The aim of this study was to determine the health status of individuals over 18 years old who applied to family health centers, to determine the frequency of periodic health examinations in health care applications and to evaluate the current presentation of periodic health examination services in health centers. With this study, it was aimed to evaluate the frequency of application for periodic health examination among individuals over the age of 18 who apply to the family health centers and the current presentation status of periodic health examination services in the health centers they apply. Methods: In this descriptive study, patients who applied to two different family health centers between the dates of 01/07/2019 and 01/09/2019 for any reason over the age of 18 constituted the universe of the research. No sampling method was used in the study. All patients meeting the inclusion criteria within the specified date range were invited to the study; 205 people (22.7%) agreed to participate in the study. Average, standard deviation, and frequency table were used for qualitative data for continuous variables; while investigating the relationship between qualitative data, chi-square test, differences between continuous variables, t test, ANOVA test or their nonparametric equivalents were used. Results: Ninety-seven point five percent of the individuals who attended the study had visits to any health center due to any complaints. 24.4% of the patients reported that they applied to any physician for periodic health examination. 39.2% of the patients consulted by the physician were told that the health screenings should be performed according to their age. There was a statistically significant relationship between age and educational status and admission to periodic health examination. Conclusion: As a result of the study, application rates for periodic health examination among those included in the study and periodic health examination recommendation rates to applicants for any reason were low. For physicians, all interviews with the patient should be considered as an opportunity, and in these interviews, counseling about periodic health examinations and shared decision making process with the patient will be the best approach

Keywords: Family health center, periodic health examination, health care.

---

ATIF KOPYALA