XHızlı Arama
Aile hekimlerinin periyodik muayene rehberine yönelik bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Deniz Tugay Yangı1, Süleyman Görpelioğlu1, Mehmet Top21Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara2Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara
Mortalite ve morbidite nedenleri ülkeler, coğrafyalar, kültürler ve ırklar arasında değişiklik gösterse de günümüzde hastalık yapısı farklılaşmış ve 21. yy da ilk sırayı bulaşıcı olmayan hastalıklar almıştır. Bulaşıcı olmayan hastalıklardan korunmada ise birincil koruma, ikincil ve üçüncül korumaya göre 4 kat daha etkilidir. Birincil korunmanın temelini başta bağışıklama ve danışmanlık olmak üzere periyodik sağlık muayeneler oluşturmaktadır. Bu kapsamda koruyucu sağlık hizmetlerinin uygulanması için önerilen en önemli yöntemlerden biri çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşlarca standartları belirlenmiş periyodik sağlık muayeneleridir. Periyodik sağlık muayenesi, halen henüz bir hastalık belirtisi göstermeyen sağlıklı kişilerin, tarama, muayene ve laboratuvar testleri ile danışmanlık ve sağlık eğitimi yoluyla, sağlıklarının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla yapılan düzenli sağlık kontrolü olarak tanımlanmaktadır ve birincil korunma önlemlerinde, aile hekimleri başta olmak üzere birinci basamak sağlık hizmeti sunan birimlerin rolünün oldukça önemli olduğu vurgulanmaktadır. Bu araştırma ile ülke genelinde birinci basamak sağlık hizmeti sunan aile hekimlerinin kullanımına sunulan öneri niteliğindeki “Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Rehberine” yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının tanımlanması amaçlanmaktadır. Türkiye’de önerilen tarama rehberi temel alınarak oluşturulan soru formu Aile Hekimliği Uzaktan Eğitim Platformuna (AHUZEM) online olarak yüklenmiş ve bu sayede AHUZEM’e kayıtlı 20.518 aile hekiminin formu yanıtlaması talep edilmiştir. AHUZEM üzerinde 23 Ocak 2014-13 Şubat 2014 tarihleri arasında 20 gün süreyle yer alan soru formunu 5.183 aile hekimi yanıtlamıştır. Araştırma sonunda aile hekimlerinin genel bilgi ortalaması 3,28, tutum ortalaması 3,47 ve davranış ortalaması 2,65 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca aile hekimlerinin periyodik sağlık muayenesi ve ülkemiz için önerilen tarama rehberine yönelik bilgilerinin orta düzeye yakın olduğu ve tutumlarının bilgi düzeylerinden yüksek olmasına rağmen aynı düzeyde davranışa dönüşmediği değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: periyodik sağlık muayenesi, periyodik sağlık muayene rehberi, koruyucu sağlık hizmetThe evaluation of family physicians’ knowledge attitude and behaviours towards periodic examination guidelines
Deniz Tugay Yangı1, Süleyman Görpelioğlu1, Mehmet Top21Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara2Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara
Although the causes of mortality and morbidity vary among countries, geographies, cultures and races, today the disease structure has been differentiated and in the 21st century the first order received noncommunicable diseases. In non-communicable disease protection primary protection is 4 times more effective than secondary and tertiary protection. The basis of primary prevention is the periodic health examinations, mainly immunization and counseling. In this context, one of the most important methods recommended for the implementation of preventive health services is periodical health examinations with standards set by various national and international organizations. Periodic health checkup is defined as regular health check-up in order to contribute to the preservation of health through healthy screening, examination and laboratory testing, counseling and health education of healthy persons who are not yet showing signs of illness. In primary prevention measures, it is emphasized that the role of service providing units is very important. With this research, it is aimed that the knowledge, attitude and behaviours of family physicians providing primary healthcare service throughout the country towards “Periodic Health and/or Physical Examinations and Healthcare Screening Guidelines Proposed in the Family Medicine Practice”, which is advisory, are defined. The questionnaire formulated on the basis of the recommended screening guide in Turkey was uploaded online on the Family Medicine Distance Learning Platform (in Tr. abbr. AHUZEM) and 20,518 registered family physicians in AHUZEM were asked to respond to the form. The family physician responded to the questionnaire on AHUEM for 23 days from 2014 to 13 February 2014 for 20 days. At the end of the study, general knowledge average of family physicians was calculated as 3,28, attitude average of 3,47 and behavior average of 2,65. In addition, it was evaluated that family physicians› knowledge concerning the periodic health examination and health screening guidelines proposed for our country is at almost medium-level and even if the level for their attitudes is higher than their knowledge level, they do not turn on the same plane into behaviour.
Keywords: periodic health examination, periodic health examination guidelines, primary health care, health promotion, family medicineMakale Dili: Türkçe