XHızlı Arama
Aile hekimlerinin güneşten korunma davranışları ve deri kanserine yönelik koruyucu hekimlik uygulamalarının değerlendirilmesi
Atiye Oğrum1, Gülseren Oktay21Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, Tokat / Türkiye2Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tokat / Türkiye
Amaç: Deri kanserine yönelik koruyucu hekimlik uygulamalarında, aile hekimlerinin rolü önemlidir. Bu çalışmanın amacı, aile hekimlerinin güneşten korunma davranışları ve deri kanserine yönelik koruyucu hekimlik uygulamalarını değerlendirmektir. Yöntem: Bu anket çalışması, Kasım 2018-Şubat 2019 tarihleri arasında, Tokat ilindeki 91 aile hekimi ile yapıldı. Aile hekimlerinin güneşten korunmaya yönelik davranışları ve deri kanserine yönelik koruyucu hekimlik çalışmalarını değerlendirmeyi amaçlayan soruları içeren anketi doldurmaları istendi. Bulgular: Çalışmaya 32’si (%35,2) kadın, 59’u (%64,8) erkek olmak üzere, 91 aile hekimi katıldı. Katılımcıların yaş ortalamaları 40,31±8,77 yıl, ortalama hekimlik süreleri 15,02±8,33 yıldı. Hekimlerin %74,7’i açık tenli olup, %45,1’inin (n=41) en az bir kez güneş yanığı hikayesi mevcuttu. Her mevsim ve düzenli güneşten koruyucu krem kullanma oranı %15,4 (n=14) idi. Güneşten korunmak için en sık tercih edilen metodlar sırasıyla, güneşten koruyucu krem (%68,1), güneş gözlüğü (%60,4) ve yoğun güneşten kaçınma (%57,1) idi. Kadın hekimlerin güneşten koruyucu krem kullanma oranı erkeklere kıyasla anlamlı oranda yüksekken (p=0,014); güneşten koruyucu krem kullanımı ile medeni durum, ten rengi, güneş yanığı hikayesi arasında anlamlı ilişki yoktu (p>0,05). Güneşten koruyucu krem kullanımındaki öncelikli neden, kadınlarda kozmetik sebepler iken; erkeklerde güneş yanığından korunmaktı. Öncelikli nedeni deri kanserinden korunmak olanların oranı %11 idi. Deri kanserine yönelik nevüs takibi yapan hekim oranı %82,4 olup, ailede deri kanseri hikayesi ile nevüs takibi arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p>0,05). Hekimlerin %65,9’u (n=60) hastalara deri kanserinin önlenmesine yönelik güneşten koruyucu krem önerdiğini bildirmekle beraber, deri kanseri risk faktörü taşıyan bireylere güneşten koruyucu krem önerme oranı oldukça düşüktü. Güneşten koruyucu krem önerisi almak amacıyla hasta başvurusu aldığını ifade edenlerin oranı ise %59,3 (n=54) idi. Güneşten koruyucu krem kullanan hekimlerin benlerini takip etme ve hastalara güneşten koruyucu krem önerme oranı, kullanmayanlara kıyasla anlamlı oranda yüksekti (sırasıyla p=0,021; p=0,015). Sonuç: Aile hekimlerinin güneşten korunma metodlarını uygulama düzeyleri ve deri kanserine yönelik koruyucu hekimlik uygulamaları yetersizdi. Aile hekimlerinin güneşten korunma, deri kanserini önleme ve erken tanısına yönelik bilgi düzeyini iyileştirecek çalışmalar faydalı olabilir.
Anahtar Kelimeler: Aile hekimliği, güneş koruyucu ajanlar, deri kanseri, hasta, koruyucu hekimlikEvaluation of sun-protective behaviors and preventive medicine practices of family physicians for skin cancer
Atiye Oğrum1, Gülseren Oktay21Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, Tokat / Türkiye2Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Tokat / Türkiye
Objective: Family physicians play an important role in preventive medicine practices for skin cancer. This study aims to evaluate family physicians sun-protection behaviors and preventive medicine practices for skin cancer. Methods: We conducted this survey with 91 family physicians between November 2018 and February 2019 in Tokat. They were asked to fill the questionnaire that includes questions about sun-protective behaviors and preventive medicine practices for skin cancer. Results: Ninety one family physicians, 32 (35.2%) females and 59 (64.8%) males, participated in the study. The mean age of the participants was 40.31±8.77 years, and the mean duration of professional experience was 15.02±8.33 years. Of 91 family practitioners, 74.7% had fair skin, and 45.1% had a history of sunburn at least once. The rate of regular sunscreen cream use was 15.4%. The most preferred methods for sun protection were sunscreen cream (68.1%), sunglasses (60.4%), and avoidance of intense sunlight (57.1%). The female physicians had a significantly higher rate of sunscreen cream use than that of male physicians (p=0.014), but there was no significant relationship between sunscreen cream use and marital status, skin color, and sunburn history (p>0.05). Female physicians used sunscreen cream primarily for cosmetic reasons, and male physicians for protection of sunburn. For 11% of the participants, the primary reason was to reduce the risk of getting skin cancer. The rate of physicians who follow their own nevus for skin cancer was 82.4% and, there was no significant relationship between the family history of skin cancer and nevus follow-up (p>0.05). Of the physicians, 65.9% (n=60) stated that they had recommended their patients to use sunscreen cream. However, the rate of sunscreen cream recommendation to the patients with skin cancer risk factors was pretty low. The physicians visited for sunscreen cream recommendation constituted 59.3% (n=54) of the participants. Those who used sunscreen cream had significantly higher rates to follow their own nevus and to advise sunscreen cream use to their patients than those who did not (p=0.921; p=0.015, respectively). Conclusion: The family physicians had an insufficient level of knowledge about the application of sun protection methods and preventive medicine practices for skin cancer. Further studies might be useful to improve the level of knowledge regarding sun protection, skin cancer protection and early diagnosis of skin cancer.
Keywords: family practice, sunscreening agents, skin cancer, patient, preventive medicineMakale Dili: Türkçe