Giriş ve Amaç: Tokat İlinde 2010 yılı Ağustos ayında 164 aile hekimi (AH) ile aile hekimliği uygulamasına geçilmiştir. Bu tarihten itibaren tayin, askerlik, doğum veya hekimlerin kendi isteği gibi nedenlerle bazı pozisyonlarda boşluklar olmaktadır. Boş ve/ veya uygulamaya yeni eklenen pozisyonlar için belli aralıklarla ek yerleştirmeler yapılmaktadır. Bu çalışmada Tokat’ta uygulamaya yeni katılan, yer değişikliği yapan ve uygulamadan ayrılan AH’lerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Uygulamaya geçilen tarihten çalışmanın yapıldığı 2015 yılı Ocak ayına kadar boş pozisyonlar için 40 adet ek yerleştirme yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma için her ay güncellenen AH listeleri retrospektif olarak incelenmiştir. Bulgular: AH olarak göreve başlayan hekimlerin yalnızca %48,2’si (n=79) Ağustos 2010-Ocak 2015 tarihleri arasındaki dönemde aynı pozisyonda çalışmaya devam etmiştir. Bu dönemde uygulamaya 94 AH yeni katılmış, 99’u pozisyon değiştirmiş, 84’ü de uygulamadan tamamen ayrılmıştır. İlk yerleştirmede hekimlerin yaş ortalaması 38,3±8,0 yıl, %71,6’sı erkek, %6,1’i aile hekimliği uzmanı iken; son ek yerleştirme itibarı ile hekimlerin yaş ortalaması 40,5±8,7 yıl, %72,2’si erkek, %7,3’ü aile hekimliği uzmanıdır. İlk ve son duruma göre hekimlerin yaş ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Uygulamaya katılan aile hekimlerinin daha önce çalıştıkları sağlık kurumları incelendiğinde %53,2’sinin (n=50) en sık olarak acil servislerden uygulamaya geçiş yaptıkları saptanmıştır. Uygulamadan tamamen ayrılan AH’lerin en sık ayrılış sebepleri incelendiğinde; %37,5’inin (n=33) başka ile tayin olduğu, %17’sinin (n=15) sağlık yöneticisi olduğu ve %13,6’sının (n=12) önceki çalıştığı kurumuna döndüğü saptanmıştır. Sonuç ve Öneriler: Aile hekimliği uygulamasının ilk dört yılında hekimlerin yarısından fazlası çeşitli sebeplerle yer değişikliği yapmış ya da uygulamadan ayrılmıştır. Uygulamaya katılımların en sık acil servislerden olması bu uygulamaya girişte doktorlar için uyum eğitimi gibi çalışmalarının önemini ortaya koymaktadır. AH’lerin kendileri açısından en uygun yerde çalışabilmesi hekim ve hasta memnuniyetini artırarak birinci basamak sağlık hizmetlerinde sürekliliğinin sağlanmasına yol açacağından AH hareketliliğinin nedenlerine yönelik ileri araştırmalar yapılarak bu hareketliliği azalt-mak için gerekli tedbirler alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Aile hekimi, aile hekimliği uygulaması, hekim hareketliliğiIntroduction: In Tokat province in August 2010 Family Medicine Practice (FMP) was started with 164 family physicians (FP). In course of time, empty locations that occurred because of appointment, military service, giving birth or physicians own requests. Additional replacements were made for empty and/or new positions at regular intervals. It was aimed to evaluate the newcomer, transposition and leaving the system physicians of FMP in Tokat province. Materials and Methods: Forty additional replacements were made from the beginning of FMP to this study which is 2015 January. For this descriptive study, the list of FP which is updated each month was obtained retrospectively. Results: From August 2010 to January 2015, only 48.2% (n=79) of FP remained at the same location. In this period, 94 FP joined in the FMP, 99 FP changed their locations, 84 FP left the FMP. At the initial situation, the average age of physicians was 38.3 ± 8.0 years, 71.6% were male and 6.1% were family medicine specialists and at present, the average age of the physicians is 40.5 ± 8.7 years, 72.2% are male and 7.3% are family medicine specialists. There was a significant difference in mean age of physicians from beginning to this study (p<0.05). In 53.2% (n=50) of the cases, newcomer physicians’ working positions before FMP were emergency service. The most common reasons of leaving FMP were; 37.5% (n=33) appointment somewhere else, 17% (n=15) becoming manager in health institutions and 13.6% (n=12) returning to their previous working positions. Conclusions: During the first four years of FMP, because of various reasons, more than half of FP changed their location or left the FMP. Emergency services being the most common previous working positions of FP, shows the importance of in-service training regarding primary health care services. To provide continuity of primary health care services and to ensure best suitable working place for FP, further research concerning causes of physicians’ mobility should be performed, essential measures should be taken to reduce mobility.
Keywords: Family physician, family medicine practice, physicians mobility