Türk Aile Hek Derg. 2019; 23(1): 20-30 | DOI: 10.15511/tahd.19.00120

Aile hekimliğine başvuran bireylerde tip 2 diyabet risk düzeyinin belirlenmesi

Ercan Kulak¹, Berrin Berber², Hasan Temel², Sena Nur Kutluay², Murathan Yıldırım², Fatıma Nilay Dedeoğlu⁶, Serap Çifçili⁷, Dilşat Save^8
1Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Araştırma Görevlisi Doktor, İstanbul
²Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
³Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁴Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁵Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁶İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2. sınıf öğrencisi, İstanbu
⁷Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Prof. Dr., İstanbul
⁸Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Prof. Dr., İstanbul

Amaç: Tip 2 Diyabetes Mellitus (T2DM), dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunu olan kronik metabolik bir hastalıktır. Uzun yıllar boyunca asemptomatik olabilir ve ilerleyicidir. Buna bağlı olarak kronik komplikasyonların görülme riski ve hastalık yükü artmaktadır. Bu çalışma aile hekimliği polikliniğine başvuran bireylerin diyabet risk düzeyini belirlemek, yüksek riskli olanları tanı ve müdahale için yönlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma herhangi bir nedenle aile hekimliği polikliniklerine başvuran 171 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan anket formu yüz yüze uygulanmış; boy, kilo ve bel çevresi ölçümü yapılmıştır. Anket formu katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, hastalık ve sağlık alışkanlıkları ile ilgili sorular yanı sıra Finlandiya Diyabet Risk Anketi’ni (FINDRISK) içermekteydi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p?0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Katılımcıların %61.4’ü kadın, yaş ortancası (25.p75.p); 41 (33-52) olup; beden kütle indeksi (BKİ) ortancası 26,42 (23,83-31,14) kg/m2 ’dir. Kadınların bel çevresi ortalaması 90,63±14,69 (ort±ss) cm olup; erkeklerin ise 99,53±12,81 cm’dir. Tüm katılımcıların FINDRISK puan ortancası 10 (6-13) iken kadınların 11 (6-13) olup erkeklerin ise 8 (5-13)’dir. FINDRISK’e göre katılımcıların %19.3’ü yüksek-çok yüksek, %22.2’si orta, %58.5’i hafif-düşük diyabet risk düzeyinde yer almaktadır. FINDRISK puanı ile yaş, BKİ ve bel çevresi arasında pozitif yönde ve istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Aile hekimleri başta olmak üzere erişkin nüfusa hizmet veren klinisyenlerin günlük pratiklerinde kendilerine herhangi bir nedenle başvuran hastaları diyabet açısından taramaları önem arz etmektedir. FINDRISK bu amaçla kullanılabilir; hızlı ve kolay uygulanabilir olması yanı sıra basit, ucuz ve anlaşılır bir tarama yöntemidir.

Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, risk, aile hekimliği

---

Determination of type 2 diabetes risk levels in individuals applying to family medicine

Ercan Kulak¹, Berrin Berber², Hasan Temel², Sena Nur Kutluay², Murathan Yıldırım², Fatıma Nilay Dedeoğlu⁶, Serap Çifçili⁷, Dilşat Save^8
1Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Araştırma Görevlisi Doktor, İstanbul
²Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
³Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁴Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁵Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, 3. sınıf öğrencisi, İstanbul
⁶İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2. sınıf öğrencisi, İstanbu
⁷Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Prof. Dr., İstanbul
⁸Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Prof. Dr., İstanbul

Objevtive: Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM) is a chronic metabolic disease and an important public health problem worldwide. T2DM is a progressive disease and can exist without symptoms for many years. Therefore, the risk of chronic complications and the burden of disease increase. The aim of this study was to determine the diabetes risk level of the individuals who applied to the family medicine outpatient clinic and to guide the high-risk patients for diagnosis and intervention. Methods: This descriptive study was carried out with the participation of 171 people who applied to family medicine outpatient clinics. The questionnaire form developed by the researchers was applied face to face; height, weight and waist circumferences were measured. The questionnaire included questions about the socio-demographic characteristics, disease and health habits of the participants, as well as The Finnish Diabetes Risk Score (FINDRISC). The statistical significance level was accepted as p?0.05. Results: The median (25.p-75.p) age of participants is 41 (33-52) and 61.4% (n:105) of the subjects were female; the median body mass index (BMI) is 26,42 (23,83-31,14) kg/m2 . The mean waist circumference of the women is 90,63±14,69 cm (mean±sd); and 99,53±12,81 cm for males. The median FINDRISC scores of all participants were 10 (6-13), 11 (6-13) in women and 8 (5-13) in men. According to the FINDRISC, %19.3 of the individuals had a high to very high, %22.2 had a moderate and %58.5 had a slightly elevatedlow risk for diabetes. There were positive and statistically significant correlations between FINDRISC scores and age, BMI and waist circumference. Conclusion: It is important that clinicians especially family physicians, who serve the adult population should screen patients who apply for any reason for diabetes in their daily practices. FINDRISK which can be implemented quickly and easily is a simple, inexpensive and clear scanning method.

Keywords: Diabetes mellitus, risk, family practice

---

ATIF KOPYALA