ISSN 1303-6637 | e-ISSN 1308-531X
Turkish Journal of Family Practice
Obezite Hastalarında Sağlık Okuryazarlığı ile Sağlıklı Beslenme Tutumu İlişkisinin Değerlendirilmesi [Türk Aile Hek Derg]
Türk Aile Hek Derg. 2022; 26(4): 154-163 | DOI: 10.54308/tahd.2022.42104

Obezite Hastalarında Sağlık Okuryazarlığı ile Sağlıklı Beslenme Tutumu İlişkisinin Değerlendirilmesi

Aslı Çın1, Tolga Akkan2, Murat Dağdeviren2, Tijen Şengezer1, Mustafa Altay2
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Kliniği, Ankara, Türkiye
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Ankara, Türkiye

Amaç: Çalışmamızın amacı; obeziteli bireylerin sağlık okuryazarlığı düzeylerini ölçmek, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarını değerlendirmek ve bunlar arasında herhangi bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır.
Yöntem: Çalışmamız, kesitsel ve tanımlayıcı bir araştırmadır. Çalışmaya 284 obeziteli gönüllü dahil edildi. Çalışmaya katılanların sosyo-demografik verileri toplandıktan sonra sağlık okuryazarlığı düzeyleri Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Türkiye uyarlaması (ASOY-TR) ile değerlendirildi. Bununla beraber, katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumunu değerlendirmek için Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) uygulandı.
Bulgular: Çalışmaya katılan 284 gönüllünün 174’ü (%61,3) kadın, 110’u (%38,7) erkekti. Katılımcıların sağlık okuryazarlığı düzeyleri kategorize edildiğinde; %31’inin sağlık okuryazarlığı “yetersiz” seviyede, %37,7’sinin “sorunlu/sınırlı” seviyede, %21,1’inin “yeterli” seviyede ve %10,2’sinin “mükemmel” seviyede olduğu görüldü. Katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalamaları 72,1±11,2 idi ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum “yüksek” düzeyde idi. Katılımcıların obezite sınıflarına göre SBİTÖ toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05). Obezite sınıflarına göre sağlık okuryazarlığı düzeyleri karşılaştırıldığında sınıf 3 obeziteli bireylerin sağlık okuryazarlığı toplam puanlarının (32,0±9,5) sınıf 2 obeziteli bireylerin puanlarından (28,0±8,2) anlamlı yüksek olduğu görüldü.
Sonuç: Çalışmamızda obeziteli bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeylerinin düşük olduğu, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarının ise yüksek olduğu görüldü. Ayrıca beden kitle indeksi, eğitim durumu, daha önce kilo vermek için diyet yapma durumu ve SBİTÖ toplam puanlarının sağlık okuryazarlığını arttırmada anlamlı bir fark oluşturdukları görüldü.

Anahtar Kelimeler: Obezite, sağlıklı beslenme, sağlık okuryazarlığı

Valuation of the Relationship of Health Literacy and Healthy Eating Attitude in Obesity

Aslı Çın1, Tolga Akkan2, Murat Dağdeviren2, Tijen Şengezer1, Mustafa Altay2
1University of Health Sciences, Keçiören Health Administration and Research Center, Department of Family Medicine, Ankara, Turkey
2University of Health Sciences, Keçiören Health Administration and Research Center, Department of Endocrinology and Metabolism, Ankara, Turkey

Objective: The aim of our study; to measure the health literacy levels of individuals with obesity, to evaluate their attitudes towards healthy eating and to reveal whether there is any relationship between them.
Methods: 284 obese volunteers were included in the study. After the socio-demographic data of the participants were collected, their health literacy levels were evaluated with the European Health Literacy Scale Turkish version (HLS-TR-Q). In addition, the Attitudes Towards Healthy Eating Scale (ATHES) was applied to evaluate the participants’ attitudes towards healthy eating.
Results: Of the 284 volunteers participating in the study, 174 (61.3%) were female and 110 (38.7%) were male. When the participants’ health literacy levels were categorized; It was observed that 31% of them had “inadequate” health literacy, 37.7% had a “problematic/limited” level, 21.1% had a “sufficient” level and 10.2% had an “excellent” level. The total mean score of the participants from the ATHES was 72.1±11.2, and the attitude towards healthy eating was at a “high” level. A statistically significant difference was not found when the total mean scores of ATHES were compared according to the obesity classes of the participants. When health literacy levels were compared according to obesity classes, it was seen that the total health literacy scores of individuals with class 3 obesity (32.0±9.5) were significantly higher than those of individuals with class 2 obesity (28.0±8.2).
Conclusion: In our study, it was seen that the health literacy levels were low and their attitudes towards healthy eating were high in obese individuals. In addition, it was seen that body mass index, education status, dieting to lose weight before and ATHES total scores made a significant difference in increasing health literacy.

Keywords: Healthy eating, health literacy, obesity

Aslı Çın, Tolga Akkan, Murat Dağdeviren, Tijen Şengezer, Mustafa Altay. Valuation of the Relationship of Health Literacy and Healthy Eating Attitude in Obesity. Türk Aile Hek Derg. 2022; 26(4): 154-163

Sorumlu Yazar: Murat Dağdeviren, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale